De Vipassana meditatie heeft veel weg van het moderne mindfulness. Ook dit betekent dingen zien zoals ze echt zijn. Vipassana is een van de oudste meditatietechnieken. Al meer dan 2500 jaar geleden werd het in India onderwezen als een remedie tegen allerlei soorten problemen. Ze noemen het ook wel ‘de kunst van het leven’. Letterlijk betekent Vipassana ‘helderder zien’. Hierdoor wordt het ook wel de ‘inzicht meditatie’ genoemd.
Aandacht voor veranderingen
Tijdens Vipassana trainingen leer je aandachtig te zijn op veranderende verschijnselen, maar zonder hier al te veel bij betrokken te zijn. Om een voorbeeld te geven: je adem die verandert, geluiden die anders worden of gevoelens die veranderen. Je leert om te zien dat dit natuurlijke processen zijn, vergankelijke processen. Mensen zijn vaak geneigd om het als processen van zichzelf te zien en dit wordt je afgeleerd.
Een zuiverende meditatie
Behalve dat Vipassana hierdoor heel kalmerend kan zijn, zorgt het ook dat je gedrag, je reacties en je impulsen een stuk inzichtelijker worden. Daarom zien ze Vipassana als een zuiverende meditatie. De innerlijke verstoringen worden hierdoor beter geaccepteerd en met de liefdevolle aandacht nemen ze ook af in kracht. Volgens zeggen heeft Boeddha deze methode ontdekt als essentieel voor verlichting.
Een eenvoudige manier van mediteren
De Vipassana meditatie is een eenvoudige manier van mediteren waarmee de beoefenaar i
n staat is om op een praktische en non-sektarische manier met zelfobservatie zelfkennis te verwerven. Je kunt hiervoor zelf het initiatief nemen als je weet wat je moet doen, maar je kunt het ook onder begeleiding doen.
Verschillende methodes
Er zijn meer dan vijftig methodes om Vipassana te mediteren, het wordt ook over de hele wereld gedaan. Alle vormen vallen terug op de woorden van Boeddha, hoewel ze er allemaal een andere nadruk op leggen. De twee belangrijkste technieken die we kennen zijn de Vipassana methodes van U Ba Khin en Mahasi Sayadaw. De U Ba Khin-methode is bekend geworden door de leermeester Goenka die inmiddels overleden is. Ze noemen dit ook wel de Goenka-methode. Deze methode voer je zittend uit waarbij je jezelf focust op je lichaam en je sensaties. De rest laat je voor wat het is.
Focus of gewoon erkennen
Bij de Mahasi methode wissel je het zitten en lopen af. Je focust op de ademhaling in je buik, maar ook geluiden en gedachten krijgen aandacht. Zelfs dagelijkse rituelen zoals tanden poetsen worden hierin meegenomen. De methode van de Birmese monnik Ashin Tejaniya is nog in opkomst. Deze methode is vrijer en minder systematisch. Hierbij let je op je bewustzijn en erken je wat zich aandient op een hele natuurlijke en ontspannen manier.